สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดโบราณสถานบ้านโปรตุเกส วันอาทิตย์ที่ 2 เมษายน 2538 ดำเนินการบูรณะโดย กรมศิลปากร กระทรวงศึกษาธิการ ร่วมกับ มูลนิธิ คาลูสเตอร์ กุลเบงเกียน และสถานฑูตโปรตุเกส ตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2527-2538
ที่ตั้งโบสถ์คริสต์ในหมู่บ้านโปรตุเกสจากเอกสารชาวต่างชาติ
นอกจากหลักฐานเอกสารทั้งจากเอกสารไทยและเอกสารชาวต่างชาติที่กล่าวถึงชุมชนและโบสถ์คริสต์ของชาวโปรตุเกสแล้ว หลักฐานอีกประเภทหนึ่งที่ยืนยันถึงการมีอยู่ตลอดจนตำแหน่งที่ตั้งของชุมชนและโบสถ์คริสต์ของชาวโปรตุเกสคือแผนที่ โดยเฉพาะแผนที่กรุงศรีอยุธยาที่ชาวต่างชาติเขียนขึ้นในช่วงปลายกรุงศรีอยุธยา
ในแผนที่กรุงศรีอยุธยาเขียนขึ้นโดย ฌ็อง กูร์โตแล็ง (Jean-Courtaulin) นักบวชชาวฝรั่งเศสที่เดินทางมายังกรุงศรีอยุธยาในช่วงปี พ.ศ. 2215-2217 ได้แสดงอาณาบริเวณของชุมชนหมู่บ้านโปรตุเกส และแสดงภาพโบสถ์ 2 หลัง ไว้อย่างสวยงาม พร้อมคำอธิบายว่า
- EgliseParoissiale de St.Dominique (โบสถ์เซนต์โดมินิค)
- EgliseParoissiale de St. Paul des Rds.Peres de la Compagnie de Jesus (โบสถ์เซนต์ปอล)
และในแผนที่ จากจดหมายเหตุของลาลูแบร์ซึ่งเดินทางเข้ามากรุงศรีอยุธยาในปี พ.ศ. 2230 ช่วงปลายสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชได้แสดงอาณาบริเวณของชุมชนหมู่บ้านโปรตุเกสและแสดงตำแหน่งของโบสถ์ 2 หลังพร้อมคำอธิบายว่า
- The Portuguese Jacobins (Jacobin เป็นภาษาฝรั่งเศส หมายถึงนักบวชคณะโดมินิกัน) อยู่ตรงข้ามกับหมู่บ้านญี่ปุ่น
- The Portuguese Jesuites อยู่ทางทิศใต้ของหมู่บ้าน
โครงกระดูกที่โบสถ์เซนต์โดมินิค
ภายหลังการขุดแต่งโบสถ์เซนต์โดมินิคได้พบสุสานซึ่งเต็มไปด้วยโครงกระดูกนอนเรียงรายทับซ้อนกันนับได้ไม่ต่ำกว่า 200 โครง จากลักษณะของการฝังศพอาจพอสรุปขอบเขตที่ฝังศพและสถานภาพของผู้ตาย ได้ดังนี้
ตอนที่ 1 เป็นตอนที่อยู่ในสุด ส่วนใหญ่จะหันศีรษะไปทางทิศตะวันตกหรือหันเข้าสู่แท่นที่ประดิษฐ์รูปเคารพภายในโบสถ์ สันนิษฐานว่าโครงกระดูกเหล่านี้เป็นของ บาทหลวง หรือนักบวช
ตอนที่ 2 อยู่ถัดมาจากส่วนที่ใช้สำหรับฝังศพบาทหลวงมาทางทิศตะวันออก มีการนำอิฐขนาดใหญ่และหนากว่าอิฐที่ใช้ในการก่อสร้างมาวางเรียงรายกันเป็นกรอบเพื่อกำหนดขอบเขตที่แน่นอน ศพที่ถูกฝังอยู่ในส่วนนี้อาจจะเป็นศพที่มีฐานะในสังคมของชาวค่ายโปรตุเกสสูงกว่าคนธรรมดาทั่วๆ ไป
ตอนที่ 3 คือ ส่วนที่อยู่นอกไปจากแนวฐานของโบสถ์ สันนิษฐานว่าโครงกระดูกเหล่านี้เป็นของบุคคลทั่วไป โดยพบว่ามีการฝังทับซ้อนกันมากจนผิดปกติ น่าจะเกิดจากการเสียชีวิตในเวลาใกล้เคียงกัน ซึ่งอาจเกิดจากโรคระบาดหรือการสงคราม
วันและเวลาทำการ
เปิดวันจันทร์ – วันเสาร์ ตั้งแต่ 09.00 – 16.00 น.
The photographs may not be copied, reproduced, redistributed, manipulated, projected, used or altered in any way without the prior express written permission of Juth.Net